Met één bureaucratische pennenstreek worden mensen die al jaren mantelzorger zijn voor hun partner, kind of inwonende ouder weggestreept uit de WMO. Hulp tussen huisgenoten heet voortaan ‘gebruikelijke’ hulp en mantelzorg is voortaan alleen nog hulp die je krijgt van iemand buiten je gezin. En daar zit een dikke adder onder het gras. Gebruikelijke hulp is nl. een verplichting. Mantelzorg is dat niet, al zullen veel mensen het wel voelen als een plicht. Nu bestond er altijd al zoiets als gebruikelijke hulp en niemand piepte daarover. Natuurlijk help je elkaar in een huishouden als een huisgenoot ziek is of gehandicapt of achteruitgaat. Dan doe je wat extra’s en heb je ook extra kosten: medicijnen, boodschappen moeten bezorgd, vaker naar de dokter, meer was. Zelfs jonge kinderen helpen dan naar vermogen mee met klusjes is huis. Mantelzorg is heel wat anders, want dan ben je langdurig, meer dan 8 uur per week bezig met hulp en ondersteuning en soms zelfs verzorging van een chronisch ziek familielid: ouder, kind, partner, opa of oma.
Dat laatste telt nu niet meer, als het aan de gemeente Alkmaar ligt. Ingewikkeld verhaal? Nee, slecht verhaal. Het lijkt een ingewikkeld verhaal, maar in wezen is het heel simpel. Door het anders te noemen, een andere definitie te gebruiken dan het bij iedereen bekende begrip ‘ Mantelzorg’, hoeft de gemeente veel hulp straks niet meer te bieden. Een paar voorbeelden.
1. Je bent dus straks alleen nog mantelzorger als je ouders/ ouder ergens anders wonen en je (bijna) elke dag voor hulp daar naar toe rijdt, maar als je zou besluiten om die ouder in huis te nemen, of om een mantelzorgunit in je tuin te zetten, dan stopt het: dan is het ineens ‘gebruikelijke hulp’.
2. Of als een gezin besluit om een gehandicapt broertje of zusje zo lang mogelijk thuis te laten wonen, tja, dan is dat ‘ gebruikelijke zorg’, voor de ouders en zelfs voor de andere kinderen het gezin.
3. Of als je vader of moeder ziek wordt en jij nog op school zit, tja, dan ben je geen ‘ jonge mantelzorger’ meer, waar wat extra aandacht voor is, nee je biedt ‘gebruikelijke hulp’. Basisschool of brugklas, examen of toetsweken, dat maakt niet uit.
4. Nog eentje dan: een ouder echtpaar, waarvan één van de partners dementeert en de ander ook op leeftijd is; tja, dan moet die ander alles doen, administratie, boodschappen, en voortdurend opletten natuurlijk, want dat is allemaal ‘gebruikelijke zorg’. En als het teveel wordt? Nou dan val je onder de ‘ongebruikelijke zorg/ hulp’, maar wanneer dat is, dat bepaal je natuurlijk niet zelf, daar komt een ‘systeem’ voor om dat vast te stellen. Een systeem dat volgens de gemeente overigens ‘nog moet groeien’. Nou, dan weten we het wel...
Systeemwereld tegenover Leefwereld
Een stadsbestuur zou wat OPA betreft ver weg moeten blijven van zo’n hopeloze en harteloze ‘systeemaanpak’, waarbij mensen, die al jarenlang liefdevol en onder zware omstandigheden mantelzorg aan hun naasten bieden in hun eigen leefwereld, genadeloos worden weggezet en ‘weggedefinieerd’. Zeker van een CDA- wethouder, een partij die altijd de mond vol heeft over mantelzorg, mogen wij toch verwachten dat een dienende overheid leidend is, zoals ook vurig bepleit door het Tweede Kamerlid Omtzigt. Niet de systemen, maar de leefwereld is leidend: een visie waar OPA zich heel goed in kan vinden.
De Onafhankelijke Partij Alkmaar maakt zich grote zorgen over deze ontwikkeling en zal de beleidsregels agenderen voor commissie en raad. Het gaat hier immers niet om een uitvoeringskwestie, maar om een beleidswijziging met maatschappelijke en financiële gevolgen.
Voorafgaand daaraan hebben de volgende artikel-42 vragen over deze beleidsregels:
1. Wat is de reden dat u voor deze technocratische ‘definitieswitch’ kiest en niet aansluit bij de leefwereld van mensen, waarin het begrip Mantelzorg voor iedereen begrijpelijk is?
2. Deelt u de mening van OPA dat alle mantelzorg in wezen ongebruikelijke zorg/hulp is?
3. Wat betekent deze bureaucratische ‘herdefiniëring’ in de praktijk voor mensen, zoals genoemd in de vier voorbeelden. Waar zijn zij aan toe? Graag toelichting.
4. Welke financiële gevolgen hebben deze nieuwe beleidsregels voor de mantelzorgorganisaties. Worden zij gekort op de subsidie? Hoe gaat het verder met mantelzorgmakelaars, die vaak, vooral bij ouderen, een oplossing moeten vinden voor moeilijke thuissituaties?
5. Welke (financiële) gevolgen heeft deze ‘definitieswitch’ voor het Respijthuis. Dat biedt immers respijt aan (overbelaste) mantelzorgers in de thuissituatie?
6. Hoe groot is de bezuiniging die het college hiermee denkt te realiseren?
Met vriendelijke groet,
Anjo van de Ven
Onafhankelijke Partij Alkmaar.
